Theo đánh giá mới về một báo cáo từ năm 1970, xã hội loài người sẽ sụp đổ trong vòng hai thập kỷ tới, đúng như dự báo, nếu không có sự thay đổi toàn diện trong các ưu tiên toàn cầu.

Thế giới sẽ "sụp đổ" trong vài thập kỷ tới?

Thế giới sẽ "sụp đổ" trong những thập kỷ tới?

Sự sụp đổ?

Trong báo cáo được xuất bản trong cuốn sách bán rất chạy mang tên "Những giới hạn để tăng trưởng" (1972), một nhóm các nhà khoa học của Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT) ở Mỹ đã lập luận rằng, nền văn minh công nghiệp chắc chắn sẽ sụp đổ nếu các tập đoàn và chính phủ tiếp tục theo đuổi tăng trưởng kinh tế liên tục bất chấp mọi giá.

Các nhà nghiên cứu đã dự báo 12 kịch bản có thể xảy ra cho tương lai; hầu hết đều dự đoán việc tài nguyên thiên nhiên sẽ trở nên khan hiếm đến mức không thể tăng trưởng kinh tế hơn nữa và phúc lợi cá nhân sẽ giảm mạnh.

Họ dự đoán rằng tăng trưởng kinh tế thế giới sẽ đạt đỉnh vào khoảng những năm 2040, sau đó suy thoái mạnh, cùng với dân số toàn cầu, nguồn lương thực sẵn có và tài nguyên thiên nhiên.

Nhóm nghiên cứu viết: "Sự sụp đổ" sắp xảy ra này không phải là dấu chấm hết cho loài người, mà là một bước ngoặt xã hội khiến mức sống trên thế giới giảm xuống trong nhiều thập kỷ.

Vậy, triển vọng của xã hội bây giờ là gì, gần nửa thế kỷ sau khi các nhà nghiên cứu của MIT chia sẻ những tiên lượng của họ? Gaya Herrington, một nhà nghiên cứu phân tích hệ thống năng động và bền vững tại công ty tư vấn KPMG, đã quyết định tìm hiểu.

Các "kịch bản"

Trong ấn bản tháng 11/2020 của Tạp chí Sinh thái Công nghiệp, nhà nghiên cứu Herrington đã mở rộng nghiên cứu mà cô bắt đầu khi còn là sinh viên tốt nghiệp tại Đại học Harvard (Mỹ) vào đầu năm đó, phân tích các dự đoán "Giới hạn để tăng trưởng" cùng với dữ liệu thực tế hiện tại nhất.

Herrington nhận thấy rằng tình trạng hiện tại của thế giới được đo lường thông qua 10 biến số khác nhau, bao gồm dân số, tỷ lệ sinh sản, mức độ ô nhiễm, sản xuất lương thực và sản lượng công nghiệp, phù hợp rất chặt chẽ với hai trong số các kịch bản được đề xuất vào năm 1972, đó là kịch bản phát triển thông thường (BAU) và một được gọi là Công nghệ Toàn diện (CT). Trong đó, các tiến bộ công nghệ giúp giảm thiểu ô nhiễm và tăng nguồn cung cấp lương thực, ngay cả khi tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt.

Trong khi kịch bản CT dẫn đến ít gây sốc hơn đối với dân số toàn cầu và phúc lợi cá nhân, việc thiếu tài nguyên thiên nhiên vẫn dẫn đến mức tăng trưởng kinh tế giảm mạnh. Nói cách khác là sự sụp đổ đột ngột của xã hội công nghiệp.

"Các kịch bản BAU và CT cho thấy sự ngừng tăng trưởng trong vòng một thập kỷ hoặc lâu hơn kể từ bây giờ", Herrington viết trong nghiên cứu của mình. "Do đó, cả hai kịch bản đều chỉ ra rằng việc tiếp tục kinh doanh như bình thường, tức là theo đuổi tăng trưởng liên tục, là không thể".

Tin tốt là không quá muộn để tránh cả hai kịch bản này và đưa xã hội đi đúng hướng để có một giải pháp thay thế - kịch bản Thế giới Ổn định (SW).

Con đường này bắt đầu giống như các tuyến đường BAU và CT, với dân số, ô nhiễm và tăng trưởng kinh tế tăng song song trong khi tài nguyên thiên nhiên suy giảm. Sự khác biệt xảy ra khi con người quyết định cố tình hạn chế tăng trưởng kinh tế của riêng mình, trước khi sự thiếu hụt nguồn lực buộc họ phải làm vậy.

Herrington viết: "Kịch bản SW giả định rằng ngoài các giải pháp công nghệ, các ưu tiên xã hội toàn cầu thay đổi. Thay đổi về giá trị và chính sách đồng nghĩa với việc quy mô gia đình mong muốn thấp, khả năng kiểm soát sinh đẻ hoàn hảo và sự lựa chọn có chủ ý để hạn chế sản lượng công nghiệp và ưu tiên các dịch vụ y tế và giáo dục".

Trên biểu đồ của kịch bản SW, tăng trưởng công nghiệp và dân số toàn cầu bắt đầu chững lại ngay sau khi sự thay đổi giá trị này xảy ra. Lương thực sẵn có tiếp tục tăng để đáp ứng nhu cầu của dân số toàn cầu, ô nhiễm giảm và sự cạn kiệt các nguồn tài nguyên thiên nhiên cũng bắt đầu được san lấp. Sự sụp đổ xã hội hoàn toàn có thể tránh được.

Kịch bản này nghe có vẻ như là một điều tưởng tượng đặc biệt là khi mức độ carbon dioxide trong khí quyển tăng cao kỷ lục. Nhưng nghiên cứu cho thấy một sự thay đổi có chủ ý trong khóa học vẫn có thể xảy ra.

Herrington nói với tạp chí Vice rằng sự phát triển và triển khai nhanh chóng của vắc-xin trong đại dịch Covid-19 là một minh chứng cho sự khéo léo của con người khi đối mặt với các cuộc khủng hoảng toàn cầu. Hoàn toàn có thể xảy ra để con người phản ứng tương tự với cuộc khủng hoảng khí hậu đang diễn ra nếu chúng ta đưa ra một lựa chọn có chủ ý, trên toàn xã hội để làm như vậy.

"Vẫn chưa quá muộn để loài người thay đổi hướng đi có mục đích nhằm thay đổi đáng kể quỹ đạo của tương lai. Về mặt hiệu quả, nhân loại có thể lựa chọn giới hạn của riêng mình hoặc đến một lúc nào đó đạt đến một giới hạn áp đặt; lúc đó, sự suy giảm phúc lợi của con người sẽ trở nên khó tránh khỏi", Herrington kết luận.

Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc-cong-nghe/the-gioi-se-sup-do-trong-vai-thap-ky-toi-20210722090457081.htm

Vui lòng trích dẫn link nguồn khi copy nội dung bài viết này! Trân trọng cảm ơn